Tổng quan về cân bằng trắng trong máy ảnh

Cân bằng trắng trong máy ảnh được hiểu là việc giúp cảm biến nhận diện chính xác về màu trắng từ đó các màu sắc khác cũng được ghi lại một cách chính xác, mang đến tính chân thật về màu sắc trong bức ảnh.

Máy ảnh số hiện tại ngoài tính năng cân bằng trắng tự động thì còn có nhiều tính năng cân bằng trắng có sẵn như: ánh sáng ngoài trời, mây mù, bóng râm, ánh sáng đèn điện và thiết lập cân bằng trắng bằng tay dựa trên thông số nhiệt độ màu. Những người nghiệp dư thường không biết hoặc không quan tâm mấy đến cân bằng trắng tùy chỉnh bằng tay. Máy ảnh mặc định đặt sẵn chế độ cân bằng trắng tự động, nghĩa là cảm biến của máy ảnh sẽ tự động tính toán nhiệt độ màu từ nguồn sáng thu vào nhưng đôi khi không chính xác vì được gán thông thường dải nhiệt độ màu từ 3000 – 7000K (nếu khác ngưỡng đó thì máy không hiển thị đúng, ngay cả trong ngưỡng đó máy chưa chắc đã hiển thị đúng vì màu sắc còn ảnh hưởng bởi môi trường, sự hấp thụ, phản chiếu các vật xung quanh).

Vì vậy khi đã hiểu được các thông số cơ bản thì bạn nên chủ động thiết lập bằng tay việc cân bằng trắng để thể hiện đúng hơn ý đồ về bức ảnh.

Nhiệt độ màu là gì?

Nhiệt độ màu được định nghĩa "là nhiệt độ của vật đen tuyệt đối mà bức xạ của nó cùng màu với bức xạ của Vonfram" được tính theo thang độ Kevin (kí hiệu là K) thể hiện độ sáng của vật. Trong đó màu đen có giá trị 0 độ K.

Ánh sáng tự nhiên		Ánh sáng nhân tạo
Trời xanh có nắng	6500	Đèn sợi đốt - Tungsten	2650 - 3200
Trong bóng râm trời nắng	7100	Đèn compact - Fluorescent	4200 - 4800
Giữa trưa trời nắng	5500 - 5800	Đèn ánh sáng trắng	6000 - 6300
Bình minh / Hoàng hôn	2000 - 2300	Đèn flash	3350 - 5400
Trời có mây	6000 - 6300	Diêm cháy	1500 - 1700
Trời xanh trong	10000	Nến	1850 - 2000
Một giờ sau bình minh	3500 - 4000

Bên trên là bảng nhiệt độ màu Kelvin ở những điều kiện ánh sáng khác nhau. Các giá trị này chỉ mang tính tương đối vì có nhiều yếu tố tác động đến nhiệt độ màu, ví dụ tuổi thọ của bóng đèn, sự tán xạ của các vật thể xung quanh… Bạn có thể dựa vào các giá trị này để tham khảo, thiết lập cân bằng trắng bằng tay theo hướng dẫn bên dưới.

Hướng dẫn cân bằng trắng trên máy ảnh Canon EOS 60D

Lưu ý: các máy ảnh cũng có cách chỉnh cân bằng trắng tương tự, cần tham khảo trong sách hướng dẫn sử dụng

White balance mode

Các chế độ cân bằng trắng trong máy

AWB – Auto White Balance – Cân bằng trắng tự động: là chế độ mặc định của máy mà máy ảnh tính toán để đưa ra thông số phù hợp với điều kiện chụp. Các dòng máy ảnh chuyên nghiệp hiện nay có thể tính toán khá chính xác để cân bằng trắng, tuy nhiên bạn không nên quá tin tưởng vào chế độ này hoặc trong những trường hợp đặc biệt, bạn cân chỉnh bằng tay thì sẽ chính xác hơn.

Daylight - trời nắng: có biểu tượng hình mặt trời, là chế độ được sử dụng dưới ánh sáng ban ngày, nhiệt độ màu được gán ở khoảng 5200K.

Shade – bóng râm: có biểu tượng phần tối bên cạnh hình ngôi nhà, nhiệt độ màu được gán ở khoảng 7000K. Khi chụp trong bóng râm, nếu để chế độ này ảnh sẽ trở nên ấm áp hơn.

Cloudy – mây: biểu tượng hình đám mây. Nhiệt độ màu ở EOS 60D gán chế độ này ở khoảng 6000K.

Tungsten light – Đèn sợi đốt: Chế độ này gán nhiệt độ màu ở khoảng 5500K hay được sử dụng trong nhà dưới ánh sáng của đèn sợi đốt hoặc ánh sáng sân khấu. Ở chế độ này máy sẽ làm cho màu sắc của bức ảnh có cảm giác dịu mắt hơn.

White fluorescent light – ánh sáng trắng của bóng đèn compact: Nhiệt độ màu được gán ở khoảng 4000K làm cho ánh sáng trở nên ấm áp hơn.

Flash – khi chụp ảnh với chế độ này kết hợp với flash thì bức ảnh sẽ thiên hơn về gam màu nóng, tạo bức ảnh ấm áp hơn so với flash thông thường với chế độ cân bằng trắng tự động.

Custom – tùy chỉnh cân bằng trắng: bằng cách sử dụng màu mẫu (được coi là trắng) đã chụp ảnh trước đó trong điều kiện ánh sáng cần chụp để cài làm cân bằng trắng cho bức ảnh sau với kích hoạt chế độ Custom White Balance. Đó có thể là tờ giấy bạn mang theo hoặc màu trắng trong khung hình bạn muốn chụp. Trong trường hợp khung hình bạn muốn chụp có quá nhiều màu sắc lộn xộn, hoặc không có màu trắng khiến cho máy ảnh bị ngơ ngơ không cân bằng trắng chính xác được (chụp lên bức ảnh bị biến đổi màu nóng hoặc lạnh hơn bình thường) thì ta có thể dùng một cái card màu nâu 18% để làm màu mẫu. Miếng card này được bán nhiều ở các cửa hàng phụ kiện nhiếp ảnh với giá khoảng 50.000 đồng. Trong điều kiện chụp, bạn đặt card để ánh sáng chiếu trực tiếp vào nó mà ko bị đổ bóng của vật hoặc môi trường xung quanh, dùng máy ảnh ngắm đầy khung hình vào tấm card này và chụp để máy lưu giữ màu trung tính này và nạp vào Custom WB. Với EOS 60D, để sử dụng cân bằng trắng từ ảnh mẫu trước đó bạn vào Menu > chọn Tab cài đặt thứ hai > chọn Custom White balance > màn hình hiện ảnh chụp gần nhất (có thể lựa chọn ảnh khác) và dựa vào cân bằng trắng của ảnh này để áp dụng cho ảnh tiếp theo bằng cách ấn nút Set > màn hình hiện thông báo "Use WB data from this image for Custom WB" > OK.

K – Kelvin: là tính năng bạn có thể tùy chỉnh tăng giảm nhiệt độ màu theo nhiệt độ Kelvin gán cho máy bằng cách xoay vòng chỉnh.

Hiệu ứng khi thay đổi cân bằng trắng:


Chế độ AWB	Chế độ Custom với màu mẫu là màu đỏ


Chế độ Custom với màu mẫu là màu xanh lá cây dịu	Chế độ AWB


Chế độ K = 3500	Chế độ K = 10000


Chế độ AWB	Chế độ Shade