Lịch sử typography: Modern - Kiểu hiện đại

Lịch sử typography: Modern - Kiểu hiện đại Kiến thức chung

Trong phần trước, chúng ta đã xem xét kiểu chữ có tên Chuyển tiếp, nó được gọi như vậy bởi sự cách tân từ kiểu Cổ điển – một hình ảnh thu nhỏ của Baskerville. Còn chủ đề lịch sử hôm nay sẽ là kiểu Hiện đại – Modern, hay được biết nhiều hơn là Didone.

Lý do là Didone bởi vì các đặc tính của nó mang đầy đủ đặc tính của kiểu Hiện đại được nhắc tới trong bài viết.

Kiểu dáng của Baskerville được so sánh với người tiền nhiệm của nó là kiểu Cổ Điển (Old style hay là Garalde), được nhận biết bởi sự tương phản cao giữa các nét, tới nỗi một nhà bình luận đã ám chỉ Baskerville đã "làm mù cả một quốc gia" – quan niệm hồi đó cho rằng sự tương phản quá lớn khiến chữ không thể đọc được.

Tuy nhiên kiểu Hiện đại hay là Didone còn đẩy sự tương phản này lên gấp bội (nhiều nhất mà một kiểu chữ có thể đạt được).

Những mặt chữ Hiện đại đầu tiên được hình thành bởi một quý ông người Pháp, Firmin Didot (con trai của François-Ambroise Didot), và nó được hiển thị trên giấy lần đầu tiên vào năm 1784.

Những chữ của ông nhanh chóng tạo ảnh hưởng tới kiểu chữ tiếp theo là Bodoni của nhà thiết kế chữ người Ý, đồng thời cũng là thợ cắt chữ và làm in ấn Giambattista Bodoni (Một cái tên quá đẹp – 1740 – 1813).

Bodoni đã vẽ lên những ảnh hưởng của mình từ kiểu Romains du Roi (với những cái chân phẳng và lượn không đột ngột) và những chữ của John Baserville (tương phản cao) – người ông ngưỡng mộ tuyệt đối.

Bodoni sẽ mãi mãi được nêu tên bởi sự ảnh hưởng tới những kiểu chữ tồn tại ngày nay – Trang web FontBook sẽ hiện tới 14 trang nếu bạn tìm kiếm kiểu chữ liên quan tới Bodoni; dù là kiểu chữ kỹ thuật số, hay là kiểu khuôn chữ in ấn.

Nhưng bên cạnh đó, Bodoni là một nhà thiết kế sung mãn với hàng trăm kiểu chữ. Tại bảo tàng Bodoniano Museo tại Parma có tới hơn 25.000 khuôn chữ được ông thiết kế! Bodoni's Manuale Tipografico (1818) có tới 142 kiểu chữ Roman và các kiểu nghiêng italic của nó – và đó chỉ là Volume 1. Volume 2 gồm rất nhiều kiểu chữ Ả Rập, Hy Lạp, Nga và chữ Tây Tạng.

Đặc điểm

1. Độ tương phản cao, đột ngột giữa các nét dày và mỏng

2. Chân vuông góc và mỏng

3. Trục thẳng

4. Độ mở nhỏ

Trong thực tế, nếu bạn lấy một Baskerville và bỏ đi những đường lượn giữa thân và chân chữ, sau đó làm mỏng đi các nét ngang, bạn sẽ có một kiểu chữ tương tự như Didone (tất nhiên là đừng mong đợi là nó sẽ tuyệt đẹp)

Nếu bạn theo dõi loạt bài này từ đầu (3 phần) bạn có thể dễ dàng nhận thấy sự lùi dần các điểm Nhân Văng hay các dạng chữ viết tay.

Kiểu chữ Roman hiện đại có rất ít đặc điểm nhân văn, ít các đặc điểm của ngòi bút. Các kiểu Old Style thì là sự Tân Cổ điển (neoclassical), các kiểu Didone thì Romantic (lãn mạng). Dù cả hai đều có trục đứng nhưng các kiểu Hiện đại thì có độ tương phản lớn hơn.

Chúng phù hợp với hoàn cảnh nào

Có gì đó hoài cổ trong những kiểu chữ Hiện đại, đặc biệt trong những chữ viết hoa. Trục đứng thẳng với những nét ngang mạnh mẽ nhìn như những người lính trên thành.

Chúng thanh lịch và như vậy chúng có sự thong thả, bình tĩnh và tự chủ. Chúng không phù hợp để tạo ra những kiểu mở rộng (extended), và cũng không tạo ra sự đều đặn ở chiều ngang văn bản mà chúng hấp dẫn ở sự lên xuống của các chữ.

Không có gì ngạc nhiên khi Bringhurst mang những đặc điểm rõ rằng này vào sách của mình.

Những chữ lãn mạn (Romantic) có một vẻ đẹp vô cùng hẫp dẫn, nhưng chúng thiếu đi nhịp đọc của hình mẫu trong thời kỳ Phục Hưng. Những nhịp đọc giúp người đọc dễ nhìn và cuốn hút hơn. Những loại chữ này thu hút người đọc bởi vẻ đẹp của từng chữ thay vì nhìn chung chung.

Những kiểu Hiện đại cần rất nhiều không gian (khoảng trắng), vì thấy hãy sử dụng chúng với Leading rộng (khoảng cách dòng) cùng với margin thoáng đãng.

Nếu bạn kết đôi kiểu Hiện đại với một mặt chữ khác thì rõ ràng không phải là một cách tốt. Sẽ thật khập khiễng khi xếp một tảng đã nguyên khối – giống như blackletter – bên cạnh một miếng vải ren thủ công cầu kỳ.

Kiểu hiện đại ngày nay (Morden-day Moderns)

Hãy nhìn vào các tạp chí thời trang, bạn sẽ thấy Didone. Nếu nó là một thương hiệu cao cấp (hơn cả cao cấp – xa xỉ), bạn sẽ gặp Didone hay Bodoni. Hãy thử quan sát, không phải tất cả nhưng hầu hết là vậy.