Cách lấy nét AF Kiến thức - Kỹ thuật nhiếp ảnh

Sử dụng chế độ lấy nét tự động (autofocus) là một việc thông thường nhất cho mọi người cầm máy ảnh. Nhưng, với người mới cầm máy, hoặc với người mới có một máy mới, và có thể kể cả người từng chụp lâu năm, việc lấy nét chưa bao giờ là việc đơn giản, cho tất cả cơ chế lấy nét.

Có thể bạn nghĩ, chỉ cần sử dụng cơ chế full auto (hoàn toàn tự động), từ ảnh phong cảnh đến chân dung, máy ảnh tự làm hết, quá dễ dàng. Vậy, tại sao có nhiều bức ảnh không đủ nét? Chẳng hạn con mắt trong bức ảnh chân dung, hay ngôi nhà trên ngọn đồi? Vấn đề liên quan đến việc hiểu và sử dụng đúng hệ thống lấy nét tự động.
Các bạn quan sát các điểm nét trong hình, máy ảnh DSLR có một điểm nét ở giữa trung tâm và các điểm xung quanh trong khung hình. Thường thì gồm 9 điểm, cao cấp hơn thì nhiều điểm nét hơn, có máy 61 điểm nét. Về cơ bản, bạn sẽ làm chủ các điểm nét này. Nếu bạn chọn một đối tượng gần nhất trong khung ảnh trùng với điểm nét AF (auto-focus) và nếu bạn không muốn lấy nét bãi cỏ phía trước mà nét sâu hơn trong một khung ảnh, thì hai trường hợp này hoàn toàn rất khác nhau liên quan đến AF.

Tự động chọn

Máy ảnh mặc định là tự động sử dụng hết các điểm AF trong các chế độ chụp. Chọn chế độ này, bạn bấm nút AF ở mặt sau máy ảnh (có thể vị trí các model khác nhau), màn hình các điểm nét hiển thị xác nhận AF đa điểm tự động. Khi bạn muốn lấy nét vào đối tượng gần nhất trong khung và khoảnh khắc có thể qua đi, AF tự động chọn là giải pháp tốt nhất, tránh tình trạng loay hoay với thiết bị mà khoảnh khắc vụt qua.

Chọn bằng tay

Bấm AF, rồi bấm Set, máy ảnh hiển thị chế độ tuỳ chọn từ tự động lấy nét đa điểm sang lấy nét trung tâm, lấy nét điểm. Bấm Set lần nữa nếu muốn trở lại lấy nét tự động đa điểm.

AF trung tâm điểm là lấy nét chính xác và hoàn hảo khi đối tượng chính cần nhấn mạnh nằm ở vùng trung tâm khung hình. AF điểm, là tuỳ chọn hầu hết cho mọi người khi chụp chân dung, nhưng trong phong cảnh, bạn có thể lấy nét hậu cảnh để mờ tiền cảnh hay ngược lại... thì cũng chọn cách lấy nét AF điểm này. Các điểm nét chéo, lệnh vùng trung tâm, khi chọn AF điểm là các điểm nét thường xuyên cho chụp chân dung. Các điểm chéo gần vùng mắt đối tượng. Các điểm AF bìa trái và phải thường dùng khi cần lấy nét vào một đối tượng xa trong khung, lấy nét điểm vào đối tượng ở một bên, trái hoặc phải.

Bạn có thể khoá AF bằng cách giữ nút chụp. Chẳng hạn bạn lấy nét vào đôi mắt, nhưng nếu bấm luôn thì khung ảnh có bố cục không đẹp, bạn khoá AF bằng cách giữ nguyên nửa nút chụp, dịch chuyển khung máy bố cục lại theo ý rồi bấm máy chụp. Dĩ nhiên, bạn phải tính được ánh sáng tại điểm lấy nét cho hài hoà, bởi vì vị trí máy đo sáng điểm trùng với điểm bạn khoá AF. Ví dụ, bạn lấy nét và khoá nét ở một điểm rất sáng, sau đó bố cục khung ảnh bấm máy, hình ảnh chắc chắn sẽ dư sáng. Nên phải tính toán khi sử dụng cách này. 
Dịch chuyển điểm nét
Ở chế độ lấy nét điểm chọn bằng tay, bạn có thể di chuyển điểm nét từ điểm này sang điểm khác, bằng cách bấm các nút mũi tên 4 chiều. Để trở lại AF trung tâm, nhấn Set lần nữa.

Chọn chế độ AF

Việc lấy nét AF thường có 3 cơ chế: One Shot là máy sẽ chọn vài điểm nét chọn lọc với từng tấm ảnh, AI Focus AF khi muốn bắt nét các đối tượng bất thường xuất hiện, AI Servo AF để lấy nét theo chủ đề di chuyển. Trên Nikon là AF-C. Thích hợp chụp thể thao, em bé, xe đua, động vật hoang dã... và mọi đối tượng di động khác.

Tổng hợp